Poniższe wyjaśnienie dotyczy pojawiających się pytań o to kiedy powinno się oznaczać faktury jako MPP. Jeśli otrzymujecie Państwo faktury z takim oznaczeniem, należy wyjaśnić, czy można akceptować takie faktury, czy nie.
Obowiązek zapłaty poprzez ten mechanizm dotyczy tylko otrzymanej faktury na sumę 15.000zł brutto i powyżej, zawierającej towary lub usługi występujące w załączniku nr 15 do ustawy o VAT.
Mechanizm podzielonej płatności oznacza, iż jeśli Państwo regulują zobowiązanie wynikające z otrzymanej faktury, korzystacie ze specjalnego komunikatu płatności podzielonej na:
- kwotę netto;
- kwotę VAT.
W MPP płatność za nabyty towar lub usługę odbywa się tak, że wartość sprzedaży netto wpłacacie Państwo jako nabywca na rachunek rozliczeniowy dostawcy, natomiast pozostałą zapłatę, która odpowiada kwocie VAT z faktury, wpłacacie na specjalny rachunek bankowy dostawcy – rachunek VAT.
Technicznie rzecz biorąc, kwota netto wynikająca z faktury zostaje pobrana z Waszego rachunku firmowego bieżącego, natomiast kwota VAT z Waszego specjalnego rachunku VAT, służącego do regulowania Waszych zobowiązań podatkowych – nie macie Państwo zatem swobodnego dostępu do Waszego rachunku VAT i nie możecie dysponować tymi środkami na inne cele, niż na zapłatę zobowiązań podatkowych. Jeżeli na Waszym specjalnym rachunku VAT są niewystarczające środki, wówczas pozostała część wymaganej kwoty VAT pobierana jest z Państwa rachunku firmowego.
Środki na Waszym specjalnym rachunku VAT gromadzą się z płatności otrzymanych od Waszych klientów, jeśli zapłacą za wystawioną przez Was fakturę w mechanizmie podzielonej płatności.
Oto pozycje towarów i usług z załącznika nr 15 do ustawy o VAT, czyli tylko dla tych towarów i usług obowiązkowe są faktury oznaczone MPP (przy wartości pow. 15 tys. zł brutto):
| Towary lub usługi objęte MPP | Węgiel kamienny, brunatny, brykiety, koks, półkoks |
| Oleje, tłuszcze zwierzęce i roślinne | |
| Preparaty chemiczne do stosowania w fotografice, atrament do pisania, tusz kreślarski i pozostałe atramenty | |
| Płyty, arkusze, folie, taśmy i pasy z tworzyw sztucznych | |
| Żelazostopy, wyroby płaskie i pręty walcowane na gorąco i zimno różnych rozmiarów, kształtowniki nieobrobione, rury przewodowe, okładzinowe, pozostałe, łączniki, pręty i druty ciągnione, aluminium, ołów, cynk, miedź (płaskowniki, druty, pręty, kształtowniki i walcówka, proszki, płatki również ze stali), nikiel | |
| Złoto (inwestycyjne), srebro, platyna nieobrobiona, metale nieszlachetne, biżuteria i jej części | |
| Komputery, pozostałe urządzenia do przetwarzania danych, dyski twarde, procesory | |
| Telefony, odbiorniki telewizyjne, konsole, aparaty fotograficzne, kamery | |
| Części do silników spalinowych, części i akcesoria do pojazdów samochodowych, motocykli (także elektrycznych), części i akcesoria do statków | |
| Surowce, odpady (papier, tworzywo, metal, szkło, odpady niebezpieczne) | |
| Paliwa (benzyna, olej napędowy, opałowy) | |
| Roboty ogólnobudowlane (wznoszenie budynków i infrastruktury technicznej, wszelkie roboty od kopania fundamentów i przygotowania terenów przez montaż instalacji elektrycznych, i wodno-kanalizacyjnych do położenia dachu, i robót wykończeniowych). |
Faktury sprzedażowe
Jeśli występujecie Państwo jako sprzedawca, oznaczenie MPP jest prawidłowe i obowiązkowe tylko w ww. sytuacjach. Kluczowe jest zatem sprawdzenie, czy w zakres działalności wchodzą ww. towary i usługi objęte obowiązkowym MPP.
Faktury zakupowe
Dla Państwa dokonanie płatności za fakturę oznaczoną przez wystawcę jako MPP, która nie jest objęta obowiązkowym split payment, nie powinna grozić sankcjami. Tym bardziej, że jeśli nie będziecie wystawiać faktur sprzedażowych z oznaczeniem MPP, to nie będziecie mieli środków od klientów na specjalnym koncie VAT, a zatem i tak faktura od kontrahenta oznaczona MPP będzie płacona w wartości brutto z Waszego bieżącego konta firmowego, jako że na Waszym specjalnym rachunku VAT będą niewystarczające środki.
Wiele firm oznacza błędnie wszystkie faktury jako MPP. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w piśmie z 27 lipca 2020 r. (sygn. 0111-KDIB3-1.4012.319.2020.1.KO), odpowiadając na pytanie podatnika, czy może każdą fakturę oznaczać „mechanizm podzielonej płatności”, uznał, że choć praktyka taka jest nieprawidłowa, mimo to podatnik ma prawo oznaczać w taki sposób każdą fakturę. Wydaje się zatem, że nie musicie Państwo odsyłać faktur oznaczonych przez sprzedawcę niepotrzebnie jako MPP. Jeśli faktura jest oznaczona MPP, bezpieczne powinno być potraktowanie jej jako MPP, tj. aby ją opłacić z zachowaniem MPP: kwota netto na rachunek bieżący sprzedawcy, a kwota VAT na jego specjalny rachunek VAT.
Od 1 października 2020 r. jednakże sprzedaż objęta obowiązkowym split payment musi mieć dodatkowo oznaczenie „MPP” w ewidencji zarówno u sprzedawcy, jak i u nabywcy. Nowe przepisy uprawniają naczelnika urzędu skarbowego, w przypadku stwierdzenia w przesłanej ewidencji błędów, które uniemożliwiają przeprowadzenie weryfikacji prawidłowości transakcji, do wezwania podatnika do ich skorygowania. Brak korekty lub wyjaśnień może spowodować nałożenie kary w wysokości 500 zł za każdy błąd. Jest zatem ryzyko, że sprzedawca zostanie wezwany przez urząd do skorygowania faktur niepotrzebnie oznaczonych jako MPP.
Z kolei sankcje wystąpią z pewnością w przypadku dostawców nie oznaczających faktur jako MPP w sytuacji, gdy powinny one być oznaczone jako MPP. Podatnikom naruszającym obowiązek zastosowania split payment grożą sankcje, tj.:
- ustalenie dodatkowego zobowiązania podatkowego na podstawie art. 108a ust. 7 ustawy o VAT. W przypadku stwierdzenia, że podatnik dokonał płatności bez zastosowania MPP, naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku przypadającej na nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, wykazane na fakturze, której dotyczy płatność.
- wyłączenie możliwości rozpoznania podatkowych kosztów uzyskania przychodów (art. 22p ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT oraz art. 15d ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT). Podatnik nie zaliczy do kosztów uzyskania przychodów wydatków dotyczących transakcji między przedsiębiorcami o wartości przekraczającej 15 000 zł, jeżeli płatności pomimo zawarcia na fakturze wyrazów „mechanizm podzielonej płatności”, zostaną dokonane z pominięciem MPP.
- odpowiedzialność karna skarbowa (art. 57 Kodeksu karnego skarbowego). W razie ewentualnego pominięcia MPP wskazane jest, aby odpowiedzialna za taki błąd osoba skorzystała z tzw. czynnego żalu w drodze zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o zaistniałej sytuacji.
